NJO viert 'muzikale triomf' in Berlijn
28 augustus 2024
Op 15 augustus sloot het NJO, onder leiding van Antony Hermus, zijn Zomertournee 2024 af met een optreden in het Berlijnse Konzerthaus. Het werd een ongekend succes.
Werd het orkest naar grotere hoogten gestuwd door de donkere wolken die zich boven de organisatie samenpakken? Wie zal het zeggen. Feit is dat de zeldzaam begeesterde uitvoering in Berlijn het publiek op de banken kreeg.
"Als het al mogelijk is om duurzaam een nieuw publiek naar de concertzalen te trekken, laat dan de jongeren het voortouw nemen."
Op het Duitse online Cultuurplatform 'Online Merker' laat dr Ingobert Waltenberger een juichende recensie achter. De ingekorte vertaling luidt als volgt (de volledige Duitse tekst is hier te lezen):
Berlijn/Konzerthaus: Festival YOUNG EURO CLASSIC in het 25e jaar: het Nationaal Jeugdorkest Nederland speelt werken van Roukens, Rachmaninov en Stravinsky
Muzikale triomf op alle fronten
"Hier speelt de muziek," straalt de door ovaties overweldigde dirigent Antony Hermus, chef-dirigent van het Belgisch Nationaal Orkest in Brussel en eerste gastdirigent van het jeugdorkest, in de volle zaal. Terwijl de zomerfestivals voor klassieke muziek langzaam hun deuren sluiten en het herfstseizoen op het punt staat te beginnen, is het in het Berlijnse Konzerthaus tijd voor het Young Euro Classic Festival. Dit jaar viert het festival zijn 25e editie. De balans tot nu toe is indrukwekkend: sinds 2000 hebben 178 orkesten uit 59 landen deelgenomen, en hebben 26.544 jonge talenten en meesters op hun instrumenten zich gepresenteerd. […]
Dit jaar koos ik ervoor om het concert van het Nationaal Jeugdorkest Nederland (NJO) bij te wonen, en ik was verbluft door de technische vaardigheid en de hoge professionaliteit van het Nederlandse orkest. Hier is duidelijk hard gewerkt. Het NJO werd opgericht in 1957 en stelt sindsdien Nederlandse muzikale jongeren tussen de 18 en 26 jaar in staat hun speelniveau en de vereiste teamgeest in het orkestspel te testen, bijvoorbeeld tijdens de NJO Muziekzomer Gelderland, de NJO Winter Tour in de beste concertzalen van Nederland in januari van elk jaar, of zoals dit jaar in augustus in het Berlijnse Konzerthaus tijdens Young Euro Classic. Helaas wordt, zoals op de website van het orkest te lezen is, het voortbestaan van dit opleidingsproject bedreigd, omdat het Fonds voor Cultuurparticipatie vanaf januari 2025 de subsidies voor de Nationale Jeugdorkesten Nederland (NJON) wil stopzetten, waardoor hun bestaan blijkbaar niet als prioritair wordt beschouwd. Dat het Nationaal Jeugdorkest nog steeds vol passie de waarde van muziek voor jongeren viert, bleek uit het concert. We willen het orkest veel succes en een hopelijk bloeiende toekomst wensen.
Het concert van gisteren was artistiek gedenkwaardig. […] Als er een bewijs nodig was dat de samenwerking tussen jong talent in een orkest en ervaren dirigenten en solisten zinvol is, dan was de uitvoering van Sergej Rachmaninovs Vierde Pianoconcert in g-mineur, Op. 40, met pianist Boris Giltburg de mooiste bevestiging. Dit, naar mijn mening, modernste en misschien wel interessantste pianoconcert van de in de VS geëmigreerde en daar een professionele ankerplaats zoekende componist, was te horen in een exemplarisch poëtische interpretatie.
[…] Hoewel de balans tussen het enorme orkest en de piano bij dit werk altijd een immense uitdaging vormt voor alle betrokkenen, was het luisteren en het wederzijds inspireren door het orkest onder de muzikaal bevlogen leiding van Antony Hermus duidelijk merkbaar. Ik ben ervan overtuigd dat Giltburg veel van de jonge musici heeft geïnspireerd met zijn zo genuanceerde, hemels lichte, auratische spel, om na te denken over vragen van expressie en interactie tussen piano en instrumenten (Engels hoorn).
Het concert was een van de beste die ik ooit heb gehoord in het kader van Young Euro Classic. Als dank voor het eindeloos daverende applaus trakteerde Boris Giltburg, die ik pianistisch op hetzelfde niveau plaats als zijn landgenoot Daniil Trifonov, het publiek nog op twee sprookjesachtige tot kabouterachtige Préludes van Rachmaninov, namelijk Nr. 5 in G-majeur, Op. 32 en eveneens Nr. 5 in g-mineur, Op. 23.
Na de pauze volgde de grote show met Igor Stravinsky's Suite voor het ballet "Petroesjka" uit 1947. Het stuk biedt een geweldige gelegenheid om alle instrumentgroepen met veel spannend gecombineerde solo's ruimte te geven en het publiek in vuur en vlam te zetten. Voor het instrumentale vuurwerk van het in wezen trieste kermisverhaal over een tovenaar en drie poppen (twee rivalen dingen naar de hand van de mooie ballerina met een fatale afloop voor de arme Petroesjka) bedacht Peter Leung een grappige en vindingrijke "orkestchoreografie", die met kleurrijke doeken, linten en ballonnen de drukte van een volksfeest suggereerde. Ook de toegift, een maximaal energiek fragment uit Dmitri Sjostakovitsj' muzikale komedie "Moscow Tsjerjomoesjki", werd op dezelfde humoristische manier begeleid door grappige lichaamsbewegingen.
Aan het eind was er, zoals zo vaak, een emotioneel en ontroerend slot met de enthousiaste Nederlandse en andere fans (daar waren vast veel vrienden, vriendinnen, vaders, moeders, ooms en tantes meegekomen). De opzwepende sfeer was vergelijkbaar met die in een voetbalstadion na de overwinning van het thuisteam. Wat leren we hiervan? Als het al mogelijk is om duurzaam een nieuw publiek naar de concertzalen te trekken, laat dan de jongeren het voortouw nemen.
Dr. Ingobert Waltenberger